LA SOGGIRA
Commedia brillante in lingua siciliana
Francesco Paolo Catanzaro

Personaggi
Uomo (marito, genero)
Donna (moglie, figlia)
Comare
Postino
Suocera (madre della donna)
1.a voce (comare)
2.a voce (comare)
3.a voce (comare)
Dottore-Idraulico
Quattro operai
Notaio
Gallo Ernesto


ATTO PRIMO

Scena Prima


(La scena è composta da una stanza da letto con lettino e si apre con un uomo che dorme, russando fragorosamente.
Al centro della stanza, proprio sopra il letto, la fotografia di un anziano con i baffi ben evidenti, un mazzetto di fiori dentro un vaso sul davanzale: la buonanima del padre; un tavolo con tovaglia ricamata e piatti lasciati dalla cena della sera precedente, sedie e mobili vari.
Tutt’ad un tratto si sente un gallo cantare.
)
-Gallo,Uomo, Cane-

Gallo- Chicchirichì, chicchirichì!
Uomo- Ma cu è ca ecca vuci? (e si riaddormenta, ronfando dopo essersi girato e rigirato)
Gallo- Chicchirichì!
Uomo- Ah, addazzu ri lu malaguriu, ma ‘unn’havi sonnu, disgraziatu? Ma chi ura è? A chi ura m’arruspigghiò?
Gallo- Chicchirichì?
Uomo- Ah, ancora i aggi ti grapi? Aspetta ca ti conciu iu pi li festi.
(Il genero si alza e presa una pantofola, apre la finestra e la lancia fuori.
Si sente un cane latrare perché colpito dalla pantofola.
)
Cane-… ahi, ahi, ahi…
Uomo- Mischinu u cani pigghiau! Ma s’uncocci, stu addu un jornu o l’avutru mi lu fazzu arrustutu mentri ecca vuci.
Gallo- Chicchirichì!
Uomo- E zittiti, u capivu ca voi ca mi susu; ma zittuti na bbona vota. Anzi, aspetta un po’…ora ti fregu iu…(apre un cassetto e piglia del cotone idrofilo, che mette alle orecchie. Si rivolge alla finestra e fa un gesto.)
Uomo- Tiè, addazzu arripuddutu,ecca tutti i vuci chi voi mentri iu mi nni vaiu a curari. Matri mia chi friddu fa (e piglia una sciallina di lana e se la mette di sopra. Si corica.Prima di coricarsi, si rivolge alla fotografia.)
Uomo- Ah, caru patri, u viristi quantu è scartru tò figghiu?Ti nni prii, ah! Bona notti.
(Si corica.)

Scena Seconda


(Entra una donna con pezza sulla spalla, grembiule ed occorrente per spolverare.)
-Donna,Uomo-

Donna- Ciuri, ciuri, ciur’ì i tuttu l’annu…
l’amuri ca
mi fici crisciri un cornu…
(e poi)
oè, cu mi pigghia pi francisi
cu mi pigghia pi spagnola
ma mi piaci a coca cola
e nun ci pozzu nenti far…
(Visto che l’uomo continua a dormire e non si sveglia con le sue canzoncine…)
Donna- Mah, taliatilu stu scanzafatichi,… ah, lagnusazzu… (e con più foga)
Cu mi pigghia pi palermitana
Cu mi pigghia pi spagnola
Ma mi piacinu i cannola
E nun ci pozzu nenti far…
Nenti, nun c’è versu pi stu lagnusu…
Ohhhhh, ma iu è fari i pulizzii, comu ogni jornu …e a viriri stu beccamortu cunzatu m’acchiana un nirvusu ca rumpissi tutti i cosi…
(colpo di tosse dell’uomo)
Donna- A tussidda? Avi a tussidda, mischineddu…chi pari piatusu!? Ma a piatusa sugnu iu ca mi fazzu un ciancu tutti i jorna e …chistu…curcatu…adduluratu…
(e gridandogli più fortemente)
Va isa a cardarella e va a guaragnariti u pani…Nenti…mancu i bummi ci ponnu. Ma ura v’assistemu iu (si avvicina)
Ah, ncà certu ca nun senti nenti: a mattula nt’aricchi si misi. Nnò ciriveddu avi a mattala!…
(leva delicatamente il cotone idrofilo dall’ orecchio destro; poi con uno sbattere le labbra velocemente lo fa rigirare e leva il cotone dall’altro recchio e fa vedere al pubblico i due batuffoli.)
Ora cci penzu iu…(Si avvicina e fa fragorosamente) Boooom!
Uomo, tutto spaventato- Matri mia, chi successi? A guerra? ‘U tirrimotu?Scappamu (e alzandosi velocemente scappa con tutto il pigiama per la stanza).
Aiutu, aiutu, chiamati l’esercitu,i pompieri, u dutturi… Salvati a mmia, i fimmini e i picciridi, u portafogghiu, fatimi pigghiari u portafogghiu…(poi pensandoci) Va bbè nun c’è cchiù bisognu…è vacanti…
(La donna lo guarda tutta divertita ed immobile nella stanza. Lui la vede e grida.)
Uomo-Scappa fimmina,u tirrimotu, a guerra…(e vedendola sorridente) Ah, gran pezza ri fitusa, scummissa ca fu u tò babbiu? Matri mia , mi fa mali u cori (e si tocca la pancia).
Donna- Ccà, caru miu,s’hav’à travagghiari e nun si po’ perdiri tempu a dormiri…
Cca s’hav’à travagghiari pi manciari…
Uomo- Fatimi assittari, fimmina scellerata, pigghiarisi jocu ri un poviru malatu. (e tossisce) Talìa chi tussi chi haiu… a prumunia minimu mi sta vinennu…e vui… ccu sta scupa nmanu e stu falaru mi viniti a farmi prenniri un matruni…Chi sensibilità aviti!…mancu a lu cani si offri stu serviziu…
Donna- Ma iu lu serviziu l’è puliziari, l’haiu a spolverari e ccu vui curcatu nun pozzu fari nenti, u lettu in menzu i peri, u vasinu sutta u lettu…
Uomo- Comunque iu nun dugnu fastidiu…mi mettu ntà n’agnuni e mi viru n’anticchia ri televisioni.
Zittu, zittu… mentri vui fati i vostri sibbizza.
Donna- E a travagghiari nun si cci va? Va bbè, accussì stasira manciamu surci vugghiuti.
Uomo- Chi schifiu, ma mi vuliti fari veniri puru u tifu? ‘Un v’abbasta chiddu chi haiu?
Donna- Ma chi aviti? A vostra …si chiama…lagnusia…e pi chistu aviti ragioni: è na malatia gravi.
Uomo- Comunque, bando alle cianciole, iu mi vestu, beddu ammantatu e minni vaju a taverna. Ddà sì ca si trova cunfortu.
Donna- Bbonu,bbonu. Accussì mi si livati nmenzu i peri ed iu pozzu fari i pulizii .
Uomo- Sé, ma prima una dumanna. Cosa priparastivu pi colazioni (e sbadiglia) haiu un pirtusu ccà, nnò centru ri li vuredda.
Donna- Un pirtusu nnò ciriveddu aviti. Ca chi cosa haiu a priparari? Pani ruru ed acqua vugghiuta…
Uomo- Bbonu chiddu ca mi piaci a mmia. Accusì mi tegnu leggeru e pozzu fari megghiu a pipì.
Donna- Va beni, vi portu tutti i cosi! L’impurtanti ca poi vi livati ‘nmenzu i peri picchì am’à fari granni pulizii.
Uomo- Granni pulizii?
Donna- Sé, granni puliziii! Picchì nun vi…confinfera?
Uomo- Sì, …mi confinfera…Tantu… i fati vui!
(La donna prende tazza, teiera e l’uomo seduto a tavola comincia a fare colazione, sminuzza il pane. La donna comincia a spolverare.)
Uomo- (infastidito) Talè, Carmelina!
Donna- Chi cc’è? Viremu chi cc’è ora!
Uomo- No, nenti. E’ che datu ca ddà vicinu c’è a televisioni…chi ffà cci lu dati un corpu e addumati?
Donna- Sé un corpu ntesta.
(Accende.)
Donna- Ora, però, nun m’aviti a ‘ncuitari…
Uomo- No, e picchì?(e gusta la colazione, mentre la donna spolvera)
Uomo- Oè, Carmelì…na
Donna- Sintemu!
Uomo- Ti dispiacissi si canciassi canali, ca stu Riggiu ri Biutifulli …nun mi piaci.
Donna- Ah, ora vi viritu a Maikki Bongiornu. (e nervosamente cambia canale).
Uomo- (dopo un minuto di visione) Oè Carmelì…no, nun ti siddiari, a muggheri. E’ che se vi mittiti ravanti, ccu vostru …volumi isatu…(e fa segno con le mani , riferendosi al posteriore della donna), iu…mischineddu..nun viru nenti…
Donna- U capivu (e si siede) appena finissi, vassìa, iu travagghiu…
Uomo- Miii,’ un c’è bisognu ri fari accussì! Mi nni vaiu, mi nni vaiu…Ma sappi ca fora c’ è friddu e si mi veni a bronchiti…a curpa è vostra…
Donna- Si, è mia…ma l’importanti è ca nisciti e nun mi ‘ncuitati cchiù.
E nun vi scurdati ri vistirivi. Altrimenti i cristiani virinu sprinzii: u malateddu ccu pigiama… ca va a la taverna…
(Esce)
Uomo- (uscendo e rivolgendosi al pubblico) Pettegola…pettegola e ‘ngrata!
Donna- (rivolgendosi al pubblico) Lagnusu…lagnusu e fintu malatu!

Scena Terza


-Donna, Uomo-

Donna- (si guarda intorno) Ma runn’è cuminciari prima?…Già mi sentu stanca!…Talè, a televisioni addumata lassò- e guardando bene- Cu ccè? Ah… a telenovelassi! Anche i ricchi piangono. Miii! Ma si puru i ricchi chiancinu…penza a chiddi morti ri fami. Quanti ciumi ri lacrimi hann’a fari!
(La donna comincia a guardare la televisione sempre più interessata.)
Donna- Ah, chiddu è u figghiu ri chiddu ca si nni fuju ccu chidda ca avìa un amanti e vinti figghi…Mizzica…cosi turchi cci sunnu nta sta famigghia!
Uomo- (dall’interno)-Mi nni vaju!
(Sentendo la voce del marito, la donna si alza subito e comincia a spolverare quello che le sta davanti.)
Donna- Sì…vatinni …ancora cca siì.
Uomo- Viri ca mi nni staju ennu veru!
Donna- (un po’ arrabbiata) E vattinni!
(Si sente chiudere una porta.
Lei guarda bene, ascolta con una mano all’orecchio ed accertatasi che il marito se n’è andato, si siede e continua a guardare la televisione.
)
Donna- Mizzica, cosi scannalusi cci sunnu: u picciriddu unn’è ri iddu ! E’ ri l’autista ri la famigghia…Così, cosi, cosi… ma comu ficiru mentri guidavano? Boh!

Scena Quarta


-Donna, Comare-

(Suonano alla porta)
Donna- Ooooh! E ccu è ora ca m’incueta? iu staju travagghiannu…Ahi! Ancora i letti ‘i fari cc’haiu! (ed arrivata alla porta) Cu è?
Comare- Vostra cummari! Grapiti.
Donna- (rivolgendosi al pubblico) Chi camurrìa! Ma chista un’havi chi fari ri prima matina?
Chi mi vinni a livari u cantaru?
(aggiustandosi) Aspittati, aspettati un minutu
(rivolgendosi al pubblico) ca chista è na sparrittera ri prima categoria! Nzamaddiu! Ah,anzi, aspittati ca astutu a televisioni…ca sa fira a diri ca un fazzu nenti picchi mè viriri i televovelassi: Ma poi ad idda chi cosa cci intressa? Iu unn’è ca vaju nnì idda a rumpiri l’ova ntò panaru. E’ chi certa genti nasci ciaracasi e ciaracasi mori!
(cambiando tono della voce) Arrivoooo…
(Apre la porta.)
Comare- Mizzica! E quantu tempu cci vulì pi grapiri? I filina stava facennu! (e si aggiusta i capelli.)
Donna- M’aviti a scusari…ma sugnu ancora ntà negghia…picchì mè maritu si susìu ora, sapiti…pi la so malatìa.
Comare- Quali malatìa? (e tutta preoccupata) U compari è malatu? E nun m’aviti rittu nenti?
Donna- Sìii…a so malatia…lagnusìa ri lu disoccupatu.
Comare- Chi cosa?Havi u figatu malatu? Mischineddu u cumpari…
Donna- Ma quali figatu malatu! A mmia chiddu fa ammalari! Avi a lagnusia ri lu disoccupatu
Comare- E chi è gravi?
Donna- Potrebbe diventari gravi. Picchì, ma s’assittassi mentri iu posu a pezza…picchì, stava ricennu, u disoccupatu quannu s’abitua a nun fari nenti sviluppa tutta na serii ri fissazioni ca u portanu a la lagnusia cronica.
Comare- Ma siti megghiu ri na dutturessa ca lauria, cummari…
Donna- E’ l’esperienza ca nni fa divintari sperti. Vi ricìa…fissazioni ca sunnu sempri cchiù gravi ri la malatìa…E si comincia a starisi curcatu, a sentiri mali nta l’ossa, a cririsi malatu ri cori…e si diventa… un cactussi.
Comari- Miii. U compari è cumminatu bbonu…puru a tussi cci vinni…
Donna- No, divintò un cactussi, un citrolu ccu li spini…ca vivi, vivi e si vuncia tuttu u jornu a
la taverna
Commare- Ah,ma allura pì chistu siti accusì siddiata! Ma addumativi a televisioni ca astura c’è a telenovelassi e vi distraiti un pocu ca iu v’arrisettu n’anticchia!
Donna- Ma chi diti!
Comare- Senza complimenti…
Donna- Si vuliti accussì, taliassi… c’è ri rifari u lettu, dari na spolverata e…nastrumentri addumatimi a televisioni ca forsi ‘un finìu…
Comare- Sì, a li cumanni; ma appena u cunpari sta megghiu e cci passa sta tussi vi vogghiu a manciari a casa mia….
Donna- Va beni! Siti na donna speciali!
Comare- Sugnu sulu vostra cummari (e rivolta al pubblico) ma appena cci lu cuntu a l’avutri cummari ru curtigghiu a grascia chi truvavu ntà sta casa i cianchi n’am’a fari…E poi… a storia ca so maritu è un citrolu ntà ‘nzalata, anzi un citrolu senza spini…
Donna- Taliati, ci avissi ad essiri n’anticchia i cafè nnà pignatedda: chi ffà vi siddiati si mi lu purtati nta na tazza ri purciddana?
Comare- (rivolta al pubblico) Puru! Basta ca si cci runa una manu si pigghia puru u peri (e rivolta alla donna) Certu, cummari! Certu cummari!
(Esce ed entra subito dopo in scena con la tazza del caffè.)
Comare- Vivissi, vivissi…araciu, araciu…e nun s’affucassi.
Donna- Grazi pì la cortesia…
(La comare, fatta una smorfia, si dirige verso il letto. Comincia a rifarlo. Ma alzatisi gli occhi verso il quadro dell’anziano signore dai lunghi baffi, lancia un grido.)
Comare- Ah, matri mia, u spirdu. Chi scantu! Matri matruzza…
Donna- (che era intenta a vedere la televisione alle grida si alza e comincia a gridare pure lei) U spirdu, u spirdu nnà mè casa. Scappamu…ammucciamunni sutta a tavula…u spirdu.
(e corrono per la stanza. Dopo un po’ di giri, si fermano in un angolo e la donna chiede alla comare.)
Donna- Cummari, cummari…chi scantu! Ma runni u vittu stu pirdu?
Comare- (non riuscendo quasi a parlare) Ma-ma-ma-matri mia, cu-cu-cu-cummari mia,…u spirdu…tu-tu-tu-tuttu nivuru…ccu un paru ri ba-ba-ba-ba-ffi atturcigghiati
Donna-U spirdu ccu li baffi?
Comare- Sé… e puru atturcigghiati comu serpi…
Donna- E runni, mi ricissi,runni u vitti?
Comare- Chi scantu…ddà…supra u lettu…
Donna- Ma finitila, cummmari. U spirdu! Ma chi diciti?Chiddu è mè soggiru, la buonanima.
Comare- Sò soggiru. E vivi ccù vuatri?
Donna- No, nun vivi…è l’immagini. Mè maritu è fissatu ca nni proteggi, ccu dd’occhi ri vulpi.
Comare- Ma allura sò maritu è gravi… è gravi assai!
Donna- Sé cummari, è gravi, gravi assai nnò ciriveddu. Ma cosa è fari? (guardando di nuovo la tv) ma cosa ri pazzi…ddu sdisanuratu…ora ccu Ellen s’à fa!
Comare- E già, sò maritu è gravi assai (e rivolta al pubblico) ma mancu idda babbìa!
Comare- Comunque, tra soggiru prutitturi, maritu disoccupatu e ri ciriveddu annaccquatu, u tempu vi passa e v’arricriati…
Donna- Picchì, chi ura è?
Comare- Ma ricìa accussì! (e rivolta al pubblico) Mizzica un si po’ parrari nta sta casa ri spustati!

Scena Quinta


-Donna, Comare, postino-

(Suonano alla porta.)
toc-toc
Le due donne insieme- (guardandosi vicendevolmente) E ccu è astura?
Donna- (si avvicina alla porta) Un momentu, un momentu arrivu. U tempu ri arrivari. Mizzica tutti fretta hannu oggi, e chi cci l’hannu ntà paredda?
(Apre.)
Postino- Signora, cc’è na raccumannata pi lei!
Donna- Na raccumannata? Quarcunu forsi voli veniri a fari a cammarera nni mia?
Postino- No, na raccumannata, na ra-ccu-ma-nna-ta…na littra!
Donna- Peggio…e ccu mi scrivi? E poi ccu tanta fritta!
Postino- Nun lu sacciu! Iu portu sulu a littra.
(La comare curiosa cerca di carpire il discorso.)
Postino-…anche se…
Donna- Parrassi
Postino- Mi pari ca sia vostra matri a scriviri…
Donna- Me matri! (e guarda la lettera) Havi raggiuni. Chi scantu. Cosa successi? Taliassi, mè ghiri ad assittari, mi sta vinendu un capologiru. Arrivederci e grazii…
Postino- Grazi! E nenti mi runa?
Donna- E chi ccè dari? Ringraziassi anzi ca avi stu postu r’oru. Nuatri un avemu tanta grazia.
Postino- E già…vostru maritu disoccupatu, u cani malatu. E avi puru a cammarera.
Donna- Comu si permetti?Chidda è mè cummari.
Comare- (con le mani ai fianchi) Sì, sogno sua commare.
Postino- Va bene, va bene. I spirimentanu tutti pi nun darimi a mancia. Ma si lu sapìa cci la grapeva iu a littra e m’a liggeva tutta…genti pirucchiusa- (ed esce.)
Donna- Ma viriti a chistu! Ma unnu u pigghiaru? Da dintra un paccu ri patatini scaruti?
Cosa ri pazzi! Puru u postinu pettegolu m’avìa a capitari.
Comare- (avvicinatasi) Grapiti, grapiti…
Donna- Ma chi c’entra lei , cummari? Grapiri…chi cosa?
Comare- A littra
Donna- Ah, veru mi sentu trimari tutta. Cosa app’ a succeriri?
Comare- Ma cummari, si nun la grapiti nun lu sapremu mai!
Donna- Iu…nun lu saprò! Ora, inveci, la ringraziu ma vogghiu ristari sula… si nun si dispiaci. Chisti sù cosi privatuli…
Comare- Ah, è accussì? Iu mi fici i cianchi a travagghiari pì scanzarla e lei mi caccia a quattru peri?
Donna- Si un si dispiacissi. Ma sù cosi …privatuli.
Comare- E già, quannu sù cosi mpurtanti su privati, anzi privatuli comu rici idda. Pi fissarii mi chiamati!
Donna- Ma cu a chiamò oggi? Fu lei a veniri a curiosari nnà mè casa!
Comare- Ah è accussì a storia? Ma da oggi in poi iu un peri nnà vostra casa nun ci lu mettu cchiù. Cosi ri pazzi…un sulu…cosi ri pazzi!
Donna- Comu vuliti vui. (e rivolta al pubblico) Mancu passa un’ura e a viriti arreri cca, ccu una scusa!
Comare- Mi nni vaju. Ma nun finisci cca… (e tra sé) U maritu lagnusu, a litura…cosa cci sarà sutta?…(ed esce.)
Donna- Oè, ma su tutti stralunati, sta jurnata! Un si ragiona cchiù. Taliati, fatimi assittari.ca sta littra mi fici veniri u trimulìu (e guardando la televisione da lontano) Mannaggia, finìu u sceneggiatu. Mi fici perdiri tutta a puntata…pì so lucchii…pacienza! Ah, sta cuminciannu ”Il pranzu è sirbutu” Ma chi ura è? Che è tardu!…Spicciamunni a leggiri sta littra (e la apre. La guarda bene, la gira, la rigira.)
Donna- Talè chi fu scartu, stu postinu! Veru mè matri mi scrivi…E che è fanatica! Mittente: N. D. Elvira Guastidduni…e chi voli diri N. D.? Ah ,comu rici sempri idda: Nobil Donna. E’ sempri stata accusì…puru ora nnà vicchiaia. Vediamo chi cosa scrivi…(legge ad alta voce)

“Carissima figghiola ri lu mè cori,…(ruffiana!), Ti scrivu sta littra presenti…pi annunciariti na cosa eccezziunali…suprannaturali…(forsi si sarà fatta monaca!). Haiu decidutu di veniri a truvarivi pi stari n’anticchia ccu vuatri. Oramai i mè anni si stanno assummannu e inveci ri spinnari a addina quannu è morta, haiu decidutu ri lassarivi quarcosa ri mè medesima (e chi cosa voli riri?). Comunque prima è viriri si vostru maritu è canciatu (allura po’ stari frisca) e poi deciderò definitivamente a mè decisioni (capisciu ca si senti nobil donna ma quannu parra nun si capisci nenti!)”

(e pensando) E chistu chi voli diri? Ca veni a stari ccu nuatri, a dormiri cca, sutta u stessu tettu ri mia, me maritu e mè soggiru. E sì ,ca stavolta scappa a faidda… E che ffari? Nun pozzu riricci: talè, sai, mè maritu è accussì…perciò vatinni nnà la locanda a dormiri.. ma a cui? A mè matri? Succirissi chiddu chi voli u Signori! (e si fa il segno della croce) Ntantu fatimi risittari picchì nun vogghiu essiri sparrata puru ri mè matri. Mizzica ru pruvulazzu supra ddu mobili. Aspetta ca vaju a pulizziarlu…

Scena Sesta


-Donna, Uomo-

(Mentre la donna spolvera si apre la porta ed entra il marito, tutto arrabbiato.)
Uomo- Iu vulissi sapiri cu fu… dda gran pezza ri sparrattirazza ca misi ngiru a vuci ca iu sugnu un citrolu senza spini…ca haju u figatu malatu
Donna- (rivolta al pubblico) Dà fimminazza ri mè cummari… curpiu! U ricia iu ca nun s’ava fari trasiri a nuddu ntà sta casa (e rivolta al marito) ma cosa diti maritu miu, un t’haju vistu mai accussì arrabbiatu: carmati ca ti fa mali!
Uomo- Aviti raggiuni. Chi vali arrabbiarisi pi nuddu. E poi, tuccatimi, tuccatimi cca (ed allunga il braccio) Vi pari ca haju mai avutu i spini?
Donna- Ma cosa diti?
Uomo- E’ che in questa casa nun c’è comprensioni pi lu duluri altrui (e si tocca il cuore.) E poi un jornu vedreti cosa vol diri essiri inventuri!
Donna- Inventuri?
Uomo- Sì, inventuri. Vi fazzu virri cosa la mè menti po’ partoriri (ed esce due tappi di sughero uniti da un pezzo di fil di ferro) Ecco u fruttu ri la mè menti. Assittativi cca ca vi lu fazzu viriri comu funzionanu.
(Si siedono.)
Donna- Belli, ma servinu pi tappari du buttigghi ri vinu contemporaneamente?
Uomo- Ma cosa diciti? Un tempu sirveru pi tappari i buttigghi, ermeticatatamenti.
Donna- Comu?
Uomo- Ermeticatatamemnti!… Attuppati bbonu,và!
Donna- Ah! E parrati comu diu cumanna!
Uomo- E l’idea è chista! Così comu i tappi ri buttigghia nun fannu nesciri u vinu ri la buttigghia, ora nun farannu trasiri i rimura estranei rintra aricchi. E accussì u addu e fregatu!
Donna- Ma finitila! Chi c’entra u addu ora?
Uomo- Sì, picchì ne avrà un vantaggiu puru iddu. Picchì mettennumi i tappi rientra aricchi iu potrò dormiri mentri iddu ecca vuci e nun rischierà ri buscarisi un corpu ri scarpa ntà cricchia. Viriti, (e mette i tappi) parrati, parrati!…E vuliti parrari?
Donna- Quindi …oltri u figatu, u citrolu, puru u ciriveddu aviti svintatu! Povera me. Ccu sta cruci rientra!
Uomo– Nenti, un haiu sintutu nenti. Chi scoperta eccezziunali. E quantu picciuli mi porterà…picchì si ognunu nun voli sentiri i fissarii ri chiddi ca cci stanno attornu po’ mettiri i mè tappi e sarà …un silenziu ri tumma.
Donna- Viri chi granni scuperta…Ma ora leva sta granni scoperta ed apri bbeni aricchi picchì v’è cuntari un fattu
Uomo- Riciti, riciti liberamente.
Donna- Fra qualchi ura saremo chiossà!
Uomo- Comu, comu?
Donna- Sì, saremo chiossà!
Uomo- Matri mia, fatimi assittari (e sembra svenire.)
Donna- Chi hai, rispunni, nun ti fari veniri u virticchiu ora ca u fattu sta avvinennu. Respira…respira profondamenti..unu, dui…unu, dui…Comu ti senti ?
Uomo- Megghiu, megghiu. Ma picchì mi sintivu mali?
Donna- Nenti …ti stavu ricennu ca fra quacchi ura saremo chissà.
Uomo- Arreri, arreri, deboli mi sentu. E chi voli diri? Ca aspetti …un …frufrufru?
Donna- Un frufru frù…e chi è?
Uomo- Un pi-cci-ri -ddu?
Donna- Ma quali picciriddu e picciutteddu! Veni a truvarinni mè matri…
Uomo- Ah, mi sentu rilassatu…ti mmaggini u chiantu rù picciriddu? Avutru chi tappi!…(e pensandoci) Tò matri? Vabbonu! E finiu a tranquillità!
Donna- Nenti, starà solo pochi jorna picchì, scrissi,ca nn’av’à diri quacchi cosa…u sai, i soliti cosi ri mammà…
Uomo- Appuntu! Nun po’ stari a so casa e nni scrivi chiddu ca nn’av’à diri? Iu haju a perfezionari a mè invenzioni!
Donna- Quali ‘nvenzioni?
Uomo- Chidda ri tappi! Vabbonu nenti capisti? Nun ti lu ricordi?…i ta-ppi!
Donna- Ma fammi u piaceri… a “nvinzioni.” E cerca ri essiri cchiù seriu, na bbona vota.
Uomo- Certu è essiri cchiù seriu ccu mè soggera nmemzu è peri. U capivu: unu unn’è cchiù patruni mancu a sò casa.
Donna- Ma solu pi pochi jorna …fallu pì mmia.
Uomo- E va beni! Ma sappilu, appena mi ncueta iu scoppiu e finisci a schifiu.
Donna- Ma quali schifiu e scoppi…
Uomo- Abbasta ca nun cumincia ccu tuttu u so babbìu…
Donna- No, non ti preoccupari…
Uomo- Ora, donna, lassami un po’npaci ca haju sonnu! Mè ripusari n’anticchia picchì ccu stu addu ca mi sveglia ogni prima matina haju sviluppatu un nirvusu ca mi pari ri trimari comu ‘na fogghia…talè (e fa tremare la mano) poi u trimuliu continua nta la amma, talè (e fa tremare la gamba) fino ad arrivare…
Donna- (rivolta al pubblico) …nnò ciriveddu.
Uomo- Nnò ditu mignulini… ri l’ossu pizzinu.
Donna- Ho caputu: mettiti ntà n’agnuni ca iu finisciu ri spolverari…
Uomo- Sì, però un fari troppu pruvulazzu picchì sinnò l’asma…
(Si siede su una poltrona e comincia a russare profondamente.)
Donna- (sentitolo russare) Va bbonu, cumincia a fallignameria! Serra, serra maritu miu, ca poi cugghemu a sirratura.
(E l’uomo rinforza il suo russare. La donna, guardato il marito dormire, si avvicina e sbadigliando si siede sulla sedia vicino alla tavola.)
Donna- Talè, iddu rormi e cci vonnu i bummi pi arrispigghiarlu, quasi quasi m’addumu araciu araciu a televisioni ca ast’ura cc’hav’à essiri Maria De Filippi, sé, a pupa i jssu, ma l’aviti vista quannu balla? pari un burattinu!…
(Ed accende la televisione. Si addormante sul tavolo, dopo aver visto un secondo di immagini. Russa pure lei.)


ATTO SECONDO


Scena Prima


(La scena si apre con il ronfare dei due personaggi: uomo e donna
Si sentono voci fuori campo. Dapprima sommesse, poi più forti che simulano un bisbiglio tra comari.
)

-1.a voce, 2.a voce, 3.a voce, Donna, Gallo, Uomo-

1.a voce- Zà Carmelina, unni siti?
2.a voce- Zà Carmelina, affacciativi!
3.a voce- Runni siti cummaredda?
Donna- (si sveglia frastornata) Mizzica cu è ca mi chiama? (e andando verso la finestra) Zittitivi, fimmini, ca mè maritu dormi! Araciu, araciu…chi vuliti?
1.voce- Affacciativi. Commu sta?
Donna- Cui, cummari?
1.a voce- Ma vostru maritu, biniritta fimmina!
Donna- Bbonu, picchi mi lu chiedeti?
2.a voce- Mah, si rici ca cci spuntò un bozzu quantu un citrolu!
3.a voce- No, nun è accussì, iddu addivintò un citrolu…senza simenza!
Donna- Ma chi diciti, cummari? Mè maritu sta bbonu e dormi ca pari un piaceri…Mali lingui misiru ngiru sta notizia. Ma nun havi funnamentu. Ora fatiminni iri ca a picca haju visiti!
2.a voce- Sé, u sapemu…veni vostra matri.
Donna- Ma è possibili ca i cosi prima ri avveniri i sannu l’avutri? Sta casa mi pari ca avissi un paru r’aricchi ntà ogni stanza!
1.a voce- Stativi bbonu, cummari e nun fati abbili… Nni nni amu ca n’amu a spicciari…
Donna- (rientrando) E sì, ccu tutti sti pettegoli nmenzu i peri avutru ca spicciarinni…(e guardando suo marito ca si rigira ronfando) Menu mali ca nun si svegliò! Dormi, dormi maritu miu ca pari n’ancileddu. L’acqua u vagna e u ventu asciuca. ‘Ntantu u tempu passa e cca dintra nun cancia nenti…
Voce fuori campo- Chicchiricchì
Donna- Matri mia, u addu si cci metti puru
Gallo- Chicchiricchì, chicchirichì
Uomo- (svegliatosi di soprassalto) Ma chi ura è? U addu canta? Ah, sdisanuratu, puru ri pomeriggiu ora si metti a cantari. Ma si lu pigghiu, stasira mi lu fazzu arrustutu nto bracieri. Puru i sira canta… ma allura cci l’havi ccu mmia!
Donna- Calmatevi, maritu miu, è sulu un armali…
Uomo- Sé, un armali ccu li pinni. E pi chistu ca l’haiu a spinnari…

Scena Seconda


-Suocera, Uomo, Donna-

(Suonano.)
Uomo- E ccu è ora?
Donna- Assettati cca ca vaju a viriri. Ma tu…carmati…è sulu un armali.
(Apre la porta.)
Suocera- Oh, cara figghia, comu stati?
Uomo- (intravedendola) Eccu, si parra r’armali e spunta…vassia..
Suocera- Sempri gentili mio generu. Comu stati? Vi vìu in ottima forma!
Uomo- Sabbenerica. Sé sono rientra na furma; insomma tranni quacchi dulureddu, m’arranciu.
Suocera- E sì, caru miu, vui aviti la giovinezza…iu…ormai..sugnu vecchia.
Uomo- Ma assittativi, nun stati accussì ‘mpalata ca mi pariti…(e rivolto al pubblico) ‘na mummia. E chi cci hannu a sparari pi moriri a sta decrepita!
Suocera- Tanta gentilezza… mi cunfunni…
Donna- (rimasta senza parole per l’atteggiamento del marito, rivolta al pubblico) Ma chi ffà mpazziu mè maritu? (e alla madre) Sedetevi liberamente…
Suocera- Ma cosa stava succirennu dintra a vostra casa. Si sintianu vuci e donne ad origliare…
Donna- Ah, eccu cu è ca cunta i fatti ri la mè famigghia. Nenti, mè maritu si stava sciarriannu ccu un addu!
Suocera- Ccu un addu?
Uomo- Sì, ccu un addu dispittusu ca nun mi fa dormiri
Suocera- Che sia in amuri? Ah, l’amuri, l’amuri…
Uomo- Va bbonu. Ora u addu s’innammurò…a vulissi viriri bbona sta addina!
Donna- Comunque, madtri, cosa pozzu offrirle.
Suocera- Nenti, nenti, un po’ r’acqua, sulu un po’ r’acqua pì rinfrancarmi…
Uomo- Sì, mittemucci i lavaggi…
Suocera- Riri, riri, generu miu ma u sai ca si nun fussi statu pì mè figghia ca si misi a mignatta, avutru ca v’avissi fattu adivintari u sposu ri stu mè ciuri! Ma purtroppu… C’est la vie…E’ l’amuri.
Uomo- (rivolto al pubblico) Ma chi schifia sta dicennu? (e rivolto alla suocera) E’ la via…E’ l’amuri!
Suocera- Sì, l’amuri ri lu addu…
Donna- Matri, si si voli rispusari…faccia liberamente…
Uomo- Sì, mi libirassi rà so presenza…e cunzumassi un babbasuni…
Suocera- Grazi, figghia mia, ma un vinni pi dirivi ca mè spusari.
Uomo- Peccatu!
Suocera- Ma unni pozzu pusari sti valigi.
Uomo- Ddocu, nna munnizza…..ehm, supra u comò.
Donna- No, sempri a schirzari vuatri
Uomo- Bbonu, mi nni vaju a la taverna mentri vuatri fimmini vi sistemati.
Donna- Megghiu, megghiu. Nni viremu.
Uomo- (rivolto al pubblico) Mizzica, vinni ’a mammà e nun si lamenta ca vaju a la taverna. Talè comu cancia u tempu!

Scena Terza


-Suocera, Donna, Uomo-

(L’uomo fa finta di uscire ma rimane ad origliare da dietro un mobile.)
Suocera- Figghia, ora ca semu suli, vi vogghiu cunfirari un segretu.
Donna- (preoccupata) Quali segretu, matri?
Suocera- Haiu statu mali!
Donna- Seee, e chi aviti avutu?
Suocera- E’ un periodu ri tempu ca nun pozzu iri in…ehm bagnu…ma si blocca u manciari cca dintra u stomacu, e nenti…dulura, dulura, cunturcimentii ri panza…
Donna- Oh, mi dispiaci. E chi cc’è ri fari?
Suocera- Nenti, chi vò fari? I duttura ricinu ca è a vicchiaia… a mala vicchiaia.
Ed è pì chistu ca mi dicidivu ri veniri pi viriri ri sistimari…la mè eredità.
Donna- Eredità?
Suocera- Si, chiddu ca haju u vogghiu lassari a ttia prima ca sta panza scoppi
Uomo- (da dietro il mobile sussurrando al pubblico) Chi schifiu… vù ‘mmagginati? Si scoppia tutta a casa è finuta! Chi puzza (e si tappa il naso.)
Donna- No, no, e chi mi nnè fari, matri?
Uomo- (rivolto al pubblico) Ma chi è locca, sta scimunita! Ma unn’à truvavu?
Suocera- (mettendo una mano sulla spalla alla figlia) Ti toccanu, figghia mia…purchè, però, vostru maritu si riveli un omu saggiu
Uomo- (da dietro il mobile) Saggiu? ‘nventuri ri tappi p’aricchi!
Donna- (titubante) Mah, sarà ma iu nun sugnu tantu convinta!
Uomo- (da dietro l’armadioe mordendosi una mano) Ah, disgraziata! Chi vò tiraricci un cavuciu a la fortuna? (e mentre le donne si abbracciano) Talè, haju sintutu bbonu, aspetta ca mi la svilittìu (ed aperta senza far rumore la porta esce.)

Scena Quarta


-Donna, Suocera-

Donna- Nun ti preoccupari, matri, ca guarisci prestu e nun c’è bisognu ri lassari a nuddu i tò picciuli.
Suocera- Figghia, chistu chi dici ti fa onuri. Ma i cosi ancora nun tornanu nnò giustu cuntu. Haju statu mali e staju mali
Donna- (rivolta al pubblico) A mala erba nun sicca mai (e rivolta alla madre) Ora tranquillizzatevi, ca vi portu n’anticchia ri tè rinfrescanti…Hai vistu mai ca avvenga un miraculu!
Suocera- Sì sempre stata gentili ccu mia. E ri chistu ti ringraziu…
Donna- Ma chi diti, siti mè matri! E nun si po’ mai dimenticari…
(Si abbracciano. La suocera si siede e sfoglia una rivista presa sul tavolo e la donna va verso la cucina a prendere la teiera.)

Scena Quinta


-Donna, Uomo, Suocera-

(Bussano.)
Donna- Vaiu iu, vaiu iu matri, nun v’incomodati. Matri mia, oggi sta casa mi pari chidda ri lu sinnacu! Quantu visiti!
Uomo- Sugnu ccà (e schiaccia un occhio alla moglie.)
Donna- Siì cca (e rimane a vederlo schiacciare l’occhio, stupita.) Accussì prestu?
Uomo- Prestu?
Donna- (rivolgendosi al pubblico) Matri bedda, puru u ticchiu cci vinni!
Uomo- (entrando) Certu, avemu ospiti oggi, cc’è tò matri … ed iu pozzu stari fora?…(e schiaccia l’occhio) Nun mi pari giustu! E’ veru, soggira?
Suocera- Mah, comu rici tu!
Donna- (chiamandoselo a solo) Chi successi, sbattisti a testa? Macari nnò scinniri i scali, sciddicastivu e…boom…un corpu ntesta.
Uomo- Ma quali corpu ntesta (e alzando la voce in modo che la suocera lo senta) E’ che mi fa piaceri ca mè soggira nni vinni a truvari. E’ assai ca nun la viremu!
Suocera- E sì, da parecchi anni…
Uomo- Ora nun hav’à succeriri cchiù. Sinnò mi siddìu. Lei avi a veniri quannu cci pari. Picchì a nuatri e a mmia nni fa piaceri. E poi cci runa cunpagnia a sta so figghia ca è sempri sula…
Suocera- Ti ringraziu, ma nun ti ricanosciu cchiù…
Uomo- No, sugnu sempri iu, sempri iu, so jenneru
Suocera- Ahi (e si tocca la pancia.)
Uomo- Ma chi havi? A vìu canticchia giarna nta facci.Si senti mali?
Suocera- No…passerà
Uomo- (rivolgendosi a sua moglie rimasta incredula) Muggheri mia, viri chi avi tò matri…
Donna- Cosa cc’è matri…
Suocera- Nenti, nun ti preoccupari, i soliti dulura…
Donna- Forsi è megghiu ca vi nni iti a ripusari…
Suocera- Sì, hai raggiuni, sarà megghiu…
(E le donne stanno per uscire dalla stanza per recarsi nella camera da letto.)
Uomo- Com’è, iu vegnu pi stari n’anticchia ccu lei… e lei si nni va a curcarisi?
Suocera- Un po’ di riposo … e ritorno.
Donna- Mè matri è stanca…verrà pi la cena.
Uomo- Comunqui…iu m’assettu cca e sturiu stu marchingegnu a du tappi…picchì sti tappi hann’à funzionari dumani matina…accussì u addu potrà sgargiarsi tuttu u tempu ed iu dormiri beatamente…a facci sua (e rigirando i tappi fra le mani) aspetta, viremu si funzionanu…(ne porta uno in bocca e lo soffia) Bonu! Caà aria nun nni passa…Ora viremu chistu cca. Trutrutru. Ccà mi pari ca c’è na perdita…

Scena Sesta


-Donna, Uomo-

Voce- Pss
Uomo- (credendo che il bisbiglio provenga dal tappo) Avìa vistu bbonu. A perdità cc’è!
Voce- Pss, pss…
Uomo- Mizzica, na perdita granni. Stu tappu s’av’à canciari…(Esce un altro tappo dalla tasca.) Amunì, viremu ccu stu canciu (e soffia.)
Voce- Pss,pss,pss…
Uomo- Mizzichedda, chistu è persu…
Voce- (sussurrante) Oè, maritu miu,! Ma chi aviti i tappi nt’aricchi?
Uomo- No,…ah, siete voi?
Donna- Mih, cci nni voli a farisi capiri…
Uomo- (sommessamente) E picchì parrati accussì pianu? S’astutò a vuci?
Donna- No, è pi nun incuitari…
Uomo- No, nun mi ‘ncuitati! Putiti parrari forti!
Donna- Ma no a vui! Mè matri stà ripusannu…
Uomo- Mizzica, a nobildonna dormi…e tutti ham’à stari zitti…E u addu un’havi vuci ri fari sentiri? Cci siccaru’ i aggi?
Donna- No, maritu miu, a situazioni è seria! Gravi! Cumplicata!
Uomo- (incuriositosi) Picchì? Chi c’è?
Donna- Mè matri ‘un stà bbonu…
Uomo- Ah, veru? Patri patruzzu (e si dirige verso l’immagine del padre appesa alla parete) A grazia, a grazia mi stati facennu? Forsi a mammà perderà a lingua ri baccalà e parrari mai cchiù potrà?
Donna- No, ‘un fati vucciria. No, a cosa è cchiù gravi: mè matri mi rissi ca sta mali ri stomacu! E’ comu fussi ntasata, avi dulura ed havi bisognu ri tranquillità! E poi sai ca è ricca e nun sapi a cui lassari i so proprietà!
Uomo- Mizzica, u guiau è grossu! Ed iu ca l’haiu sempri sfuttuta! (e pensando) Ma sacciu iu comu aiutarla! Mi pari ca mè compari canusci ò figghiu ri so cumapri ca è spusatu ccu la cummari ca, ricinu, è bravu dutturi e ri sti cosi si nni’ntendi…
Donna- Bravu! E allura fallu veniri, fallu veniri prestu!
Uomo- Sai chi fazzu? Quasi quasi cci vaju ora, accussì lu rintracciu e lu portu cca. Rammi u cappottu ca cci vaju! E sarbami sti tappi ca forsi, a comu al vìu iu, ponnu puru serviri…
Donna- I tappi? Ponnu serviri?
Uomo- Sì, mi pari ca li usa puru…picchì ad un picciottu mi pari cci risulviu u stissu problema…e ora si lu viri pari un viteddu…
Donna- Mah, sarà! Ma fallu veniri subitu.
Uomo- Va beni (e parte. Sta per uscire ma si dirige verso la foto del padre) Si ri l’attuppamentu falla guariri …ma la lingua faccilla agghiuttìri. Ed esce di corsa.La moglie rimane allibita.)

Scena Settima


-Donna, Suocera.-

Donna- Mizzica, ‘un nu crireva accussì sensibili! Certi voti, è veru, si dunanu certi giudizi a li cristiani ca si rivelanu sbagghiati, sbagghiati assai…Tantu generusu è mè maritu e lu crireva lagnusu e rispusteri. Comunqui, spolveramu, ca sinnò sti pulizii iu nun li finisciu cchiù sta jurnata!
(Entra la suocera in camicia da notte.)
Suocera- Figghia, chi stai facennu?
Donna- Chi ffa v’arrispigghiastivu? Nenti, stava circannu ri finiri sti biniritti pulizii…
Suocera- Brava, sì na vera fimmina ri casa…no, comu iu sempri ri ccà e ri ddà tra un teatru e l’avutru (ed intona un acuto) E poi, roppu ca tò patri si nni iu, paci all’anima so, (e si fa il segno della croce) chiossà fui impergnata al teatro Massimu, al Politeama, a Palermo, a Catania, a Napoli…
Donna-…eh sì, na bella vita!
Suocera- Sì, na bella vita. Ma chi n’appi ri la vita ri mè figghia? Nenti. Nun la vitti crisciri, addivintari signorina, ed ora ca mi sentu moriri, haiu u rimorsu ntò cori…
Donna- Ma cosa diti, matri. Chidda fu a vostra vita! Siti divinuta una starri…ed ora sta stidda va astutannusi a picca a picca…è a liggi ri lanatura.
Suocera- Hai raggiuni, figghia. A stidda s’astuta. Ma prima ri astutarisi sugnu contenta ri aviriti vista…sì donna, fimmina i casa, patruna ri lu tò regnu. E ri chistu mi nni compiacciu.
Donna- Viniti cca, matri, abbrazzatimi e scordativi u passatu. Iu sugnu stata priata ri avirivi pi matri, ri aviri na matri mpurtanti… e sugnu sempri na vostra ammiratrici.
Suocera- Veru?
Donna- Sì, specialmente quannnu cantavati dd’aria ri la manina ghiacciata!
Suocera- Ma ti sbagli, nun era iu chidda. Era il tenore…
…Che gelida manina, ti la vogghiu riscaldari…
Iu eru chidda ca gridava a lu munnu:
…Aaaaamami Alfreeeedu…ahi la panza
…Ammami Alfreeedu…ahi, arreri u ruluri ri panza.
Donna- No, chista iu nun la canusciu. Forsi però stamu facennu n’anticchia ri confusioni…
Suocera- Sì, forsi sì. Ma brindiamo, brindiamo…
Donna- E comu?
Suocera- Ccu lu vinu
Donna- Ma nun vi faceva mali a panza?
Suocera- Sì, brindiamo pi la figghia arritruvata. E pi lu maritu…Ma aspetta: runnè tò maritu?
Donna- Sta pinsannu pi vuatri. Canusci un dutturi…e si misi ntesta ca vav’a fari visitari!
Suocera- Ma aviti un ancilu pì maritu!
Donna- Mè maritu quannu si metti ntesta na cosa è duru…peggiu r’un mulu.
Suocera- Forsi l’haiu giudicatu mali.
(Versano del vino nei bicchieri e brindano.)
Suocera- Talè, prima ca vennu, iu vaju a rendermi cchiù prisintabili pì mè jenneru. Na justatina ccà…na spazzulata ddà e, ohi, u duluri nna panza ca mi fa ‘nturciuniari (ed esce massaggiandosi il ventre.)
Donna- Iu finisciu ri spolverari …sinnò ccu tuttu stu pruvulazzu nn’am’à ghiri a curcari.!


ATTO TERZO


Scena Prima


-Donna, Uomo, Dott. Idr., 5 operai-

(Bussano.)
Donna- Ecculu! Sarà iddu (e va ad aprire.)
Uomo- Vinissi ccà, s’accumurassi, sé cca, si catamiassi: Chista è a mè casa!
(Entra l’uomo, accompagnato da un altro uomo vestito da idraulico con in mano dei tubi e seguito da cinque manovali che portano un tubo per annaffiare, un mantice, una sedia bucata, un salvagente ed un grosso imbuto. L’uomo, guardandosi bene attorno, quasi a voler misurare tutta la stanza, gli oggetti, i mobili, si convince lui stesso ed alla fine dell’osservazione dà un parere positivo.)
Dott.Idr.- Sì, sì, sì, va beni…aspetta…(e guarda vicino alla finestra)…sì, perfetto,la scenografia è più che sufficiente…
(Gli aiutanti cominciano a posare gli attrezzi per terra e misurano gli spazi con un metro.)
Dott.Idr.- Sì, sì, si può fare…
Uomo- Meno male! Sugnu cuntentu…picchì avìa n’anticchia ri preoccupazioni…pi via…ri…,ma mi ricissi na cosa! si malauguratamente mentri faciti st’operazioni un addu si metti a cantari po’ disturbari?
Dott.Idr.- Ah…ma si un addu canta…a cosa addiventa cchiù cumplicata…sì…cchiù cumplicata…picchì l’attenzioni scientifica veni menu …e allura..si rischia ca l’operazioni sia…inutili…
Uomo- E allura?
Dott.Idr.- Nenti… questioni ri darricci …quacchi cosa chissà… a sti picciutteddi… ca nescinu fora e cci vannu a tirari u coddu.
Uomo- (rivolto al pubblico) Mizzica, allura pozzu pigghiari du’ picciuna ccu una fava…Ma voi viriri ca ora u addu nun canta?…Spiramu! (e rivolto all’idraulico) Spiramu ri no…ca nun ci sia bisognu picchì vassia av’a sapiri ca l’armali mi piacinu ma si canta…chi cci putemu fare
Dott.Idr.- Si canta…Zac- e fa segno di tagliargli la testa.
Uomo- No zac.
Dott.Idr.- Comi no?
Uomo- Zac, zac, zac…Chi sugnu cuntentu!
(La moglie, che era rimasta lì a capire chi fossero quel signore e tutti i suoi aiutanti, va avanti verso suo marito.)
Uomo- Ah, ecco mè muggheri!
Dott.Idr.- ‘Ncantatu,signora (e rivolto all’uomo) E’ idda l’occlusa?
Uomo- Cosa? Havi na scusa?
Dott.Idr. (sussurrando) No, l’occlusa…l’intasata…l’attuppata…
Uomo- (sorridendo) No, chi dici…è mè soggira,ca sta ddà dintra…
Dott.Idr.- Ah…quindi…paziente dai più di …60 anni?
Uomo- Sé, a sessanta a sessanta…
Dott.Idr.- Bbonu, (e rivolgendosi ad uno dei suoi aiutanti) Allura anticchedda cchiossà ri ogghiu r’aliva nna mistura.
Donna- Ma di cosa parlati? Mistura? Ogghiu r’aliva?
Uomo- Eh, cara moglie,questo è l’illustre professor dottor che curerà tua madre! E’ un lampadariu nnà so spicialità
Un aiutante- Sé …na lampadina!
Donna- Oh, sono filici. Risolviti stu problema a mè matri… e le sarò ricanuscenti tutta la vita.
Dott.Idr.- Oh, signora, mi cunfunniti, la sua fiducia, m’incanta. Spero di serviri cchiù chi possu…
Uomo- Allura, dutturi, cosa avi bisognu?
Dott.Idr.- Nenti, nenti, tuttu è in manu nostra. Anticchia ri tranquillità pi priparari u necessariu, a pazienti…e du tappi ri sugheru!
Uomo- Ecculu (e fa un gesto a sua moglie) Du tappi?U viriti comu servinu puru pi la scienza ri li duttura? Chi soddisfazioni! Sé, chista è na granni soddisfazioni!
(Il dottore ordina ai ragazzi di disporre la sedia in mezzo alla stanza e loro con l’imbuto e la ciambella di gomma e il tubo srotolato per tutta la stanza.
La donna sempre più sospettosa, chiama in disparte suo marito.
)
Donna- Veni cca, veni cca, un ti scantari, veni cca, avvicinati…ma dimmi na cosa: chi razza ri dutturi è chistu ca usa tubi , imbuti e pompa ri umma?…
Uomo- Ah, un dutturi ri fama munniali!…Figurati ca è rinisciutu a stuppari puru a muggheri ri lu sinnacu ca…unnu riri a nuddu!…giura!…
Donna- Giuru…
Uomo- Avia stu problema!
Donna- Veru?
Uomo- L’avianu data pi morta, vuncia, parìa ‘na vutti…ma quannu intervenìu iddu, u salvaturi…sbatapunziti….stuppamentu immediatu…e risoluzioni rù problema. U sinnacu fu accussì cuntentu ca u fici Cavalieri, senza cavaddu…ma cavalieri.
Donna- Mizzica, allura sarà bravu…un dutturi cavalieri!
Uomo- Sì cavalieri dell’ordini di la Pompa e di la Stuppa.
Donna- Ma allura facisti na scelta giusta…
Dott.Idr.- Signura, cortesemente n’anticchia ri acqua ntà un catu pi..la mistura.
Donna- Subitu, dutturi…(e rivolta al pubblico) Mizzica, so ‘nfirmera professionali mi fici!
Dott.Idr.- Ora la paziente po’ nesciri…
Uomo- Matri!? Soggira!? L’apparatu è prontu! Fra quacchi minutu a sò vita cancerà! Runni siti, unni s’ammucciò? (e si cala sotto il tavolo a cercarla.) ‘Un c’è!

Scena Seconda


-Suocera, Dott. Idr.,operai, Uomo, Gallo-

(Dalla porta interna appare la suocera.)
Suocera- Eccomi! Sono pronta per il triste evento! (e guardando il dottore ed i suoi aiutanti apparati) E vui, vui chi siete? Nun haiu lu piaceri!
Dott.Idr.- Don Taninu, dottore professore in idraulica…pi servirla…
Suocera- Ah, ecco…
Donna- Come? dottore professore in Idraulica?
Uomo- Zittuti, sarà na specializzazioni…è mpurtanti, è mpurtanti!
Suocera- (scoppia in una grande risata) e vui volevati farmi operare da un mastro idraulicu, (e rivolgendosi all’idraulico dottore) senza offesa s’intendi pi vui…
Uomo- Sì, no,…ma è spicializzatu… puru…mi pari…in spurgo pozzi neri!…
Suocera- E bravu, mè jenneru…, mi volevi far fare la pompa, mi volevi far far un clistere?
Uomo- No, cci lu giuru. Sapìa ca era una varca ri scienza …ma non ca s’intendessi ri pompa ri umma!
Suocera- E bravi, bravi…ma iu nun staju ancora mali e nun haju bisognu ri nessuna operazioni! Picchì staju bbonu, megghiu ri tutti vuatri. Scusassi dutturi idraulicu ri tanta sincerità …ma è accussì.
Dott.Idr.- Sugnu contentu pi lei. Vol diri ca nun sciuperemo ogghiu…
Donna- Ma allura nni pigghiasti pi fissa?
Suocera- No figghia, non è pigghiari pì fissa viriri comu si comporteranno i tò parenti quannu hai bisognu r’aiutu!
Gallo- Chicchiricchi!
Uomo- U addu, u addu (e rivolto agli operai)…uscite miei prodi….
Suocera- Ma dove devono andare? Nun v’arrischiati! Picchì ormai il quadro è chiaro: un jenneru ca voli scippari u coddu ò addu, na figghia ca l’asseconna nnà so fissazioni… No, nun pozzu lassari nessuna eredità…Mi la facissiru finiri in un minutu. Ed iu ca vulia aiutari i cchiù deboli…
Dott.Idr.- Ma la mia parcella nun si discuti, anchi si l’operazioni nun è stata effettuata. Anchi si lu stuppamentu nun è statu necessariu, sapiti, chiossà pi li picciotta…
Uomo- Sarà ricompensato a metà picchì…u addu cantò ma u picciottu nun scippò.
Suocera- Voleva aiutari i cchiù deboli ed iddi vulevanu farmi fari un impianti ri acqua nnò stomacu.
Donna- Ma pì aiutariti, matri, in bona fedi…
Suocera Bellu aiutu! Comunque roppu tutta st’esperienza haiu pigghiatu na giusta decisioni. Putiti trasiri Signori Notaiu ed Ernestu!
(Tutti sbigottiti guardano la porta.)

Scena Finale


-Gallo, Dott. Idr., Operai, Uomo, Donna, Suocera, Notaio-

(Entrano un notaio con un foglio nelle mani, penna, occhialini e cilindro ed un gallo.
Il Gallo dopo aver girato per tutta la stanza saluta
)
Gallo- Chicchirichi
Uomo- U addu, u addu malirittu, l’incubu ri li mè matinati…Scippamucci u coddu…
Suocera- Non scippiamo il collo a nessuno!…picchì hai decisu (e rivoltasi al notaio che scrive) e vui scriviti nno testamentu…ca tutti li me sostanzi…andrannu…
Tutti- A chi?
Suocera- A chi!?
Tutti- Sì, a chi?
Suocera-… A lu addu!
Gallo- (esplode) Chicchirichì!
(La donna sviene e la soccorrono, l’uomo si morde le mani e si dà schiaffi nella faccia, il dottore applaude.)
Suocera- Sì, a lu addu. Accussì me jenneru si piggherà cura ri iddu, pena la perdita di l’eredità,…e la finirà ri vuliricci scippari u coddu, avrà un travagghiu, finalmente, picchì…il notaio mi ha promesso questo…è veru.
Notaio- Si , avia bisognu ri un spicciafaccenni…
Suocera-…e tutti sariti contenti.
Donna- Grazi matri…e scusati pì lu priproprò
Uomo- Signora suocera (si inchina) i mè scusassi (e rivolto al notaio) ma è un travagghiu pisanti?
Notaio- Ma vai!
Suocera- Va beni, va beni, siti tutti scusati.
Uomo- Però na cortesia, quannu u addu, mè figghiu, canterà…potrò usari i tappi nt’aricchi?
Suocera- Sulu ri matina…e poi u furmintuni…Viva viva la vostra filicità…ed anchi mia…picchì…ccu lu notaiu (e rivolto al notaio) talè Temistocle rammi a manu. (E si danno la mano) avemu prenotatu una crocevia ncapu o munnu. Via via, amuninni … (e mano nella mano se ne vanno via)
Notaio e suocera- Saluti a tutti
(Gli altri rimangono allibiti ed in particolare l’uomo.)
Uomo- Talè, talè mizzichedda, mè soggira ccu lì’amanti,… a vecchia ‘ncrucera…cosi ri pazzi
Donna- E chi voi? A nostra vita da oggi canciò sunata…
Uomo- E già…idda in crocera… e a mmia ncruci…ccu u addu ca divintò comu un figghiu
Gallo- Chicchirichì, papà…
Uomo- Pussa via, papà mi chiamò!
Dottor.Idr.– Scusati tantu, ma ccu tutta sta filicità, una dumanna mi è lecita? Ma quannu paghereti a mè parcella?
Uomo- Vi pagheremo, vi pagheremo…nun si scantassi…
Dottor.Idr- E quannu?
Uomo-…Prestu! Nun si preoccupassi!…Non appena u mè addu… farà un ovu…
(Risata generale.)
Uomo- Chicchirichì (e muove le braccia come il gallo.)
Gallo e Uomo- Chicchirichì,… coccodè…
(E lascia cadere un uovo.)
Uomo- (dandosi schiaffi) Mizzica l’ovu fici u addu… e ora haiu a paari i mè debiti…
(Ed esce dalla scena correndo, seguito da tutti.

Applauso di tutti i personaggi in scena.

Musichetta finale, preferibilmente… “Ciuri, ciuri”…
)

FINE



La commedia brillante è stata rappresentata per la prima volta nei giorni 17 e 18 maggio 2004 presso l’auditorium dell’Istituto Comprensivo di Belmonte Mezzagno con la regia dello stesso autore.
Musiche dirette dal Maestro prof.ssa Loredana Scalici

e-mail:catanpaolo@katamail.com

   è una iniziativa didaweb/graffinrete